Aspergillus fumigatus is de meest voorkomende Aspergillus soort die ziekte bij vogels veroorzaakt. Het is een schimmel die van nature bijna overal in de omgeving voorkomt. De schimmel vormt sporen, dit zijn minuscuul kleine deeltjes die in de lucht zweven. Op deze manier ademt de vogel ze in. Of een besmetting met de sporen ziekte veroorzaakt ligt voor het grootste deel aan de conditie van de vogel. Een gezond dier die goede voeding krijgt zonder deficiënties, zal in de meeste gevallen de ingeademde sporen zelf aan kunnen pakken, en er zal geen ziekte ontstaan. Een vogel kan ook gevoeliger zijn voor een infectie met aspergillus na behandeling met bepaalde antibiotica en weerstand onderdrukkende medicijnen (corticosteroïden).

Als de aspergillus niet opgeruimd wordt door het lichaam, zal hij zich vermenigvuldigen en ziekte veroorzaken. Dit is bij vogels bijna altijd in de luchtwegen.

Aspergillose kan een acuut of chronisch verloop hebben. Bij een acute vorm slaan de schimmelsporen op verschillende plekken aan en zorgen zo voor een grote infectie in geheel het lichaam. Behalve de luchtwegen kunnen ook bijvoorbeeld de lever en nieren aangetast worden. De vogel zal snel zeer ziek worden, niet willen eten en moeite hebben met ademen. Vaak drinken ze veel en kan de ontlasting groen gekleurd zijn. Ze kunnen zelf plotseling overlijden.

De chronische vorm komt vaker voor en hier groeien de schimmels vanuit één plek in het lichaam (vaak een plaats in de luchtwegen). Ze vormen plakkaten van schimmel.

De schimmel kan op verschillende plaatsen in het lichaam aanslaan. Zo kunnen schimmelplakkaten in de neus of in de keelspleet zitten, ook slaan ze vaak aan in de luchtzakken. Hier bedekken ze de wand en kunnen zelf de verbinding naar de longen afsluiten.

Sporen die gevormd worden verspreiden zich langzaam door het lichaam. Dit kan een erg sluipend proces zijn. De vogels zijn niet acuut ziek, maar verliezen conditie, kunnen wat sloom zijn en wat meer slapen. Vaak is benauwdheid aanwezig, vooral na inspanning.

Als de schimmel in de luchtpijp in de buurt van de syrinx (stembanden van vogels) zit, kan het stemgeluid veranderen.

Het probleem bij deze vorm van de ziekte is, dat vaak pas hulp gezocht wordt als de schimmel zich al ver verspreid heeft. Dit maakt de behandeling moeilijker. Bij de chronische vorm van schimmel kan plotseling verslechtering optreden, dit kan bijvoorbeeld komen doordat een schimmelprop loslaat en (een deel van) de luchtpijp verstopt. Hierdoor kan de vogel geen/weinig lucht meer binnenkrijgen en ontstaat een acuut levensbedreigende situatie.

Diagnose

De diagnose van aspergillose kan op verschillende manieren gesteld worden. Er kan een swab genomen worden van neus, keelspleet of bovenste deel van de luchtpijp. Het materiaal wat hierdoor verkregen wordt kan onder een microscoop bekeken worden, hier kunnen de schimmeldraden gezien worden. Als de schimmelinfectie zich beperkt tot de luchtzakken, kunnen de swabs van de voorste luchtwegen een negatieve uitslag geven. De diagnose kan dan gesteld worden door rechtstreeks in de luchtzakken te kijken. Dit kan met een endoscoop, een kleine camera aan het einde van een smal buisje. Hiermee zijn dan de schimmelplakkaten te zien die de wand van de luchtzakken bedekken.

Behandeling

Om een schimmelinfectie aan te pakken kan een speciaal voor vogels ontwikkeld antischimmelmiddel gegeven worden. De behandeling moet vaak lang worden volgehouden om alle schimmel weg te krijgen.

Bij grote schimmelproppen in bijvoorbeeld de luchtpijp of neus kan geprobeerd worden deze weg te halen, hiervoor moet de vogel onder narcose.

Naast de behandeling van de schimmel is het ook uiterst belangrijk om de achterliggende oorzaak te vinden. Vaak zal de voeding aangepast moeten worden. Ook andere infecties, zoals met een virus of parasiet, kunnen de weerstand zo aantasten dat een schimmelinfectie kan aanslaan.